Türksat Genel Müdürü Ahmet Hamdi Atalay, Türkiye’nin uydu kapsama alanının Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarını içine alarak, 5 milyar kişiye ulaştığını kaydetti. Uyduların kapsadığı tüm coğrafyaların hedef pazarlar olduğunu belirten Atalay, “Bu kapsamda Türksat 6A’nın yerli ve millî olarak üretilmiş olması da Türkiye için teknolojik bir dönüm noktası. Bu kabiliyetimizi, hem Türkiye’deki ihtiyaca hem de dost ülkelerin projelerine hizmet edecek şekilde planlıyoruz.” dedi. e-Devlet altyapısının ihraç edilebilir bir ürüne dönüştüğünü ve hedefin dost ülkelere ihraç olduğunu ifade eden Atalay, yapay zekâ destekli çözümlerle hem hizmet kalitesini artırdıklarını hem de küresel pazarda rekabetçi bir oyuncu olmayı hedeflediklerini söyledi.

Türksat Genel Müdürü Ahmet Hamdi Atalay, katıldığı televizyon programında Türkiye’nin uzay, iletişim ve dijital kamu altyapısındaki dönüşümünü değerlendirerek, Türksat’ın gelecek vizyonunu kamuoyuyla paylaştı. Türkiye’nin ilk yerli ve millî haberleşme uydusu olan Türksat 6A’nın sadece bir uydu geliştirme değil, aynı zamanda teknolojik bağımsızlık ve mühendislik kabiliyeti açısından bir dönüm noktası olduğunu vurgulayan Atalay, Türkiye’nin 6A ile birlikte artık kendi haberleşme uydusunu üreten, tasarlayan ve test eden bir ülke olduğunun altını çizdi.

“Türksat 6A ile tarihî bir eşik aşıldı”

Türksat 6A’nın çok yüksek bir teknoloji olduğunu vurgulayan Atalay, “Bu, teknolojik egemenlik açısından çok kritik bir başarıdır. 6A gerçekten Türkiye için teknoloji dönüm noktalarından bir tanesi.  İki nedenle öyle; bir tanesi uydu teknolojisi. Gerçekten çok özel bir teknoloji. Uzay koşullarında çalışacak ürün yapmak, tabiri caizse, herkesin harcı değil. İkincisi de ilk yerli ve millî haberleşme uydumuzun tamamen Türk mühendisleri tarafından tasarlanması ve Türk mühendis ve teknisyenleri tarafından üretilmiş olması gerçekten gurur verici. Bunu dünyada yapabilen birkaç ülkeden biriyiz. Çok önemli bir eşiği aştık. Bugüne kadar Türkiye çok sayıda haberleşme uydusu gökyüzüne fırlattı. Ama çok vizyoner bir şekilde dönemin yöneticileri o satın aldığımız uyduların üretimi sırasında oralara Türk mühendislerini gönderdiler. O insanlar Türkiye'ye döndü. Şu anda çeşitli kurumlarda bu insanlar görev alıyorlar ve artık kendi ürünümüzü üretebilecek bir insan kabiliyetine kavuştuk.” diye konuştu. Atalay, Türksat 6A uydusunun üretiminde başta TÜBİTAK UZAY, TUSAŞ, ASELSAN ve C-TECH olmak üzere yerli firmaların görev aldığına dikkat çekerek, böylece bir üretim ekosisteminin oluştuğunun altını çizdi. Atalay, Türksat 6A ile birlikte yurt dışına da üretim ve teknoloji transferi yapılabilecek noktaya gelindiğini kaydederek, “Bu kabiliyetimizi, hem Türkiye’deki ihtiyaca hem de dost ülkelerin projelerine hizmet edecek şekilde planlıyoruz.” ifadelerini kullandı.

“Uydu kapsama alanımız 3 kıtada 5 milyar kişiye ulaşıyor”

Atalay, Türksat uydularının Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarını kapsayan geniş coğrafyaya hizmet sunduğunu belirterek, “Bugün uydularımızla 5 milyar insana ulaşan bir kapsama alanımız var. Bu potansiyeli dijital ürün ve hizmet ihracatına dönüştürmeyi hedefliyoruz.” dedi. Özellikle Türk Cumhuriyetleri, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Körfez ülkelerinin Türksat’ın öncelikli hedef pazarları arasında yer aldığına işaret eden Atalay, “Uydularımız açısından bakacak olursak uydularımız dünyanın üçte ikisini kapsıyor, malum. Bir kere uydularımızın kapsadığı bütün coğrafyalar bizim hedef pazarlarımız.” diye konuştu.

“Türkiye’yi küresel pazarda rekabetçi bir konuma taşımak istiyoruz”

Gelecek 10 yıla dair en önemli hedefin Türksat’ı yalnızca bir hizmet sağlayıcı değil, aynı zamanda teknoloji ihraç eden küresel bir oyuncu hâline getirmek olduğunu vurgulayan Atalay, “Uydu teknolojilerimiz, dijital çözümlerimiz ve kamu altyapı hizmetlerimiz artık sadece Türkiye içinde değil, yurt dışında da talep görüyor. Biz de bu potansiyeli değerlendirmek, Türkiye’yi küresel pazarda rekabetçi bir konuma taşımak istiyoruz. Teknolojik pazar salt teknoloji ya da teknik kabiliyetlerle sınırlı değil, başka şeyler de pazardaki konumuzu belirliyor. Buradaki bizim en önemli üstünlüğümüz, tabii ki teknolojimiz iyi. Ayrıca uluslararası rekabet edebilir mal ve hizmet kaliteniz olması lazım. Aynı zamanda ülkenizin uluslararası camiadaki yeri algısı da çok önemli. Türkiye'nin son yıllarda özellikle uluslararası camiada elde ettiği saygınlık, doğal olarak bizim de ticari olarak da önümüzü açıyor.” dedi.

“e-Devlet artık bir ürün, sadece dost ülkelere açıyoruz”

e-Devlet Kapısı altyapısına da değinen Atalay, 8 bin 500’e yakın dijital kamu hizmetinin e-Devlet Kapısı üzerinden sunulduğunu ve 67 milyonun üzerinde kayıtlı kullanıcının bulunduğunu anlattı. Artık sistemin sadece bir dijital portal değil, ihraç edilebilecek bir ürün hâline geldiğinin de altını çizen Atalay, “e-Devlet altyapısını sadece dost ve kardeş ülkelere açtık. Parası olan değil, güven ilişkisine sahip olduğumuz ülkeler bu sistemi alabiliyor. Şu anda KKTC’de kullanılıyor. Bazı Orta Asya ülkeleriyle de görüşmeler sürüyor.” bilgisini paylaştı.

“Yapay zekâyı hizmetlerimize entegre ediyoruz”

Türksat’ın Ar-Ge odaklı hizmet anlayışına dikkat çeken Atalay, yapay zekâ ve büyük veri teknolojilerini hem iç süreçlerde hem de ürünlerde kullandıklarını söyledi. Bakım sistemleri, arıza tahmini, kullanıcı analitiği gibi alanlarda yapay zekâ çözümleri geliştirildiklerini anlatan Atalay, “Bu sayede daha verimli ve hızlı hizmet üretebiliyoruz. Biz Türksat olarak yapay zekâyı iki alanda değerlendirmeye çalışıyoruz. Bir tanesi, Türksat olarak kendi iş ve işlemlerini daha verimli, daha hızlı, daha kaliteli ve daha efektif yapabilmek için yapay zekânın şirket içerisinde kullanılması. Ama bir diğeri de müşterilerimize sunduğumuz ürün ve hizmetlerin etkinliğini artırmak üzere yapay zekânın kullanılması. Örneğin uydularımıza yönelik yaptığımız bazı periyodik gözlem, kontrol ve bakım işlemleri var. O işlemlerin yapay zekâ marifetiyle daha etkili, daha hızlı yapılabilmesi. e-Devlet veya dijital dönüşümünü sağlamakta olduğumuz kurumlara verdiğimiz çözümlerin yapay zekâ nitelikli olması. Bütün bunlar önümüzdeki dönemde yoğunlaşarak artacak. Böylece hem yapılan iş ve işlemlerde verimlilik artacak hem de kolaylaşacak.” dedi.

“Afetlerde uydu haberleşmesi olmazsa olmaz”

Deprem ve doğal afetlerde karasal sistemlerin zarar gördüğü durumlarda uydu haberleşmesinin öneminin öne çıktığını anlatan Atalay, 6 Şubat’ta yaşanan büyük depremlerde Türksat’ın sahaya anında mobil VSAT yer terminalleri kurduğunu hatırlatarak, “Afet bölgelerinde kurduğumuz mobil uydu istasyonlarıyla ilk haberleşmeyi sağladık. Bu sistemler, sadece Türksat’ta var. Bizim uydularımız yüksek yörünge uyduları. Yerdeki sistemler orayı gördüğü sürece de mutlaka haberleşme temin ediliyor. Yani acil durumlar, olağanüstü durumlar ve afet durumlarında olmazsa olmaz bir haberleşme çözümüdür uydu sistemleri.” diye konuştu.

Artan uydu sayısının yörüngelerde trafik yükü oluşturduğunu ve kaza risklerini artırdığını söyleyen Atalay, “Yörünge takibi bizim için kritik. Türksat mühendisleri uydularımızın hareketlerini 7/24 izliyor, gerekirse manevra yaptırıyoruz. Ama bu manevra için de belli bir güç gerekiyor ve her manevra uydu ömründen yiyor.” ifadelerini kullandı.

İletişim altyapısına uydu desteği

Atalay, Türkiye’nin iletişim altyapısını kapsayıcı şekilde yaygınlaştırmak amacıyla yürütülen Evrensel Hizmet Projesi kapsamında ticari olarak haberleşme hizmetlerinin ulaştırılamadığı bölgeleri de iletişim altyapısının Türksat tarafından sağlandığını anımsattı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile BTK’nın koordinasyonunda, Türksat’ın operasyonel katkısıyla yürütülen proje kapsamında bugüne kadar bin 200’den fazla ilkokul ile 3 bine yakın kırsal yerleşim noktasına baz istasyonları ve uydu bağlantıları kurularak, haberleşme hizmeti ulaştırıldığını bildiren Atalay, “Fiber veya karasal altyapısının yetersiz kaldığı bölgelerde Türksat uyduları devreye giriyor. Bu da çok önemli bir proje.” dedi.