Kozmetik sektörü, tüketici bilincinin artması ve sürdürülebilirlik talepleri doğrultusunda köklü bir dönüşüm yaşıyor. Klasik kozmetik pazarının ortalama %4–5 büyümesine karşın, organik ve doğal kozmetik pazarı yıllık %12–15 bandında, bazı segmentlerde ise %20'nin üzerinde bir büyüme hızı gösteriyor.

Bu dönüşüm, Acıbadem Üniversitesi Eczacılık Fakültesi tarafından düzenlenen ve yaklaşık 300 kişinin katıldığı ACUCOS’25 Kozmetik Sempozyumu'nda ele alındı. Sempozyum Başkanı ve Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Yasemin Yağan Uzuner, sektördeki son gelişmeleri ve yeni trendleri aktardı.

Yeni Trend: Yeşil Kozmetik Nedir?

Dr. Uzuner, kozmetik dünyasında sıkça kullanılan "doğal", "organik" ve "yeşil" kavramlarının karıştırıldığına dikkat çekti.

• Yeşil Kozmetik: Son yılların en önemli trendi olan Yeşil Kozmetik'te, çevreye duyarlı içerikler ve yeşil ambalajlar (doğada kaybolabilen) ön planda tutuluyor.

• Organik vs. Doğal: Organik ürünler zaten doğal olsa da, organik üretim çok daha zorlu koşullar gerektiriyor (yapay gübre kullanamama, üretim alanının havaalanı/yol kenarında olmaması gibi). Doğal ürün ise sadece kaynağını doğadan almak anlamına geliyor ve her doğal ürün organik standartları taşımıyor.

Tüketicilerin bir ürünün doğal olup olmadığını anlaması için Ecocert, Cosmos, BDIH gibi uluslararası sertifikasyon firmalarının logolarını kontrol etmesi gerekiyor.

Hayvan Deneyleri ve Güvenlik Sorunu

Dr. Uzuner, kozmetikte hayvan deneyleri yasağının getirdiği zorluklara ve güvenlik algısına değindi:

• Yasak: Avrupa Birliği ve Türkiye'de, bitmiş ürünlerde (2004’ten beri) ve hammaddelerde (2013’ten beri) hayvan deneyi yapılması tamamen yasaklandı.

• Uzun Vadeli Etki Kısıtlaması: Hayvan deneylerinin yerine geçen yeni test yöntemleri geliştirilse de, hammadelerin uzun vadeli etkilerini gösterecek test yöntemi henüz bulunamadı. Bu durum, 2013’ten bu yana yepyeni hammaddelerin sektöre sunulmasını kısıtladı.

• Tüketici Güvenliği: Uzuner, endişeye gerek olmadığını belirterek, kanun ve yönetmeliklere uygun üretilen her kozmetik ürün için mutlaka 'güvenlilik raporu' hazırlandığını, bu nedenle ürünlerin sağlığa zarar vermeyeceğinden emin olunduğunu söyledi.

Merdivenaltı Ürün Uyarısı

Dr. Uzuner, doğal olan her şeyin faydalı ve masum olmayabileceğinin altını çizdi. Bitkilerin içeriğinin mevsimsel veya çevresel nedenlerle değişebileceğini ve bazılarının zehirli maddeler içerebileceğini hatırlattı. Tüketicinin kanun ve yönetmeliklere uygun üretilmiş ürünleri tercih etmesi ve merdivenaltı ürünlerden uzak durması gerektiğini vurguladı.

Kozmetiğin Geleceği: Dikey Tarım ve Biyoteknoloji

Organik ve doğal kozmetik pazarının 2024 yılında 41,65 milyar dolardan, ileride 103,23 milyar dolara ulaşmasının beklendiğini belirten Dr. Uzuner, kozmetiğin geleceğinin şu trendlerle şekilleneceğini ifade etti:

• Sürdürülebilirlik Odaklı Gençler: Gençlerin doğa bilinci ve sürdürülebilirlik konusundaki hassasiyeti, klasik/sentetik yollarla elde edilen hammaddelerle üretilen kozmetik ürünlerin oranını azaltacak.

• Yeni Üretim Yöntemleri: Dikey tarım (topraksız üretim) giderek yaygınlaşacak. Bu yöntemle, genetiği değiştirmeden, kontrollü ortamlarda daha kaliteli doğal kaynaklar elde edilecek.

• Biyoteknoloji: Uzuner, biyoteknolojik ilaçların oranının önümüzdeki 30 yıl içerisinde %80’lere çıkacağını öngörerek, kozmetik sektörünün de bu teknolojik değişime yöneleceğini belirtti.